:en:jahn–teller effect ne demek?

Jahn-Teller etkisi, moleküller veya atomlar içindeki simetriklik bozulmalarının neden olduğu bir elektronik fenomendir. Bu etki, bir molekülün simetrisindeki bozulmaların, molekülün enerji düzeylerine değişmelerine neden olduğu görüşüne dayanır.

Bu etki ilk olarak 1937'de İngiliz fizikçi Hermann Arthur Jahn ve Alman kimyager Edward Teller tarafından önerilmiştir. Jahn-Teller etkisi, özellikle geçiş metal iyonları içeren moleküllerde görülür ve çoğu kompleks molekülde görülebilir.

Bir Jahn-Teller etkisi, bir molekülün simetrisinin bozulduğu zamanlarda oluşur, bu da molekülün bazı elektronik durumlarının diğerlerine göre daha kararlı olmasına neden olur. Bu etki süreci, molekülün bağ uzunluklarını veya açılarını değiştirerek gerçekleşir.

Jahn-Teller etkisi, kimya ve malzeme bilimi gibi birçok alanda önemli bir etkidir ve birçok teorik ve pratik uygulama için kullanılmaktadır. Örneğin, Jahn-Teller etkisi, yüksek sıcaklıklarda süperiletken malzemelerin davranışını anlamak için bir araç olarak kullanılmaktadır.